Radon jest naturalnie występującym promieniotwórczym gazem szlachetnym.

Powstaje w wyniku przemiany promieniotwórczej radu. Rad jest produktem rozpadu znajdującego się w skorupie ziemskiej uranu.

Radon występuje w wielu komponentach otaczającego nas środowiska naturalnego – w powietrzu atmosferycznym, glebie i w wodzie. Nie jest to pierwiastek trwały. Rozpada się emitując promieniowanie jonizujące. W wyniku tego rozpadu powstają izotopy pochodne nazywane krótkożyciowymi produktami rozpadu radonu. Są to polon, bizmut i ołów.

Promieniowanie jonizujące, z jakim mamy do czynienia w przypadku oddziaływania radonu i jego pochodnych na organizm to w znacznej mierze promieniowanie alfa. Jest to pewien typ promieniowania jonizującego, które charakteryzuje się stosunkowo niewielką przenikliwością i zasięgiem oddziaływania. Jest jednak bardzo szkodliwe, ponieważ cząstki alfa (jądra helu) mają wysoką energię.

Wydawać by się więc mogło, że cząstki o tak małej zdolności przenikania przez materię zostaną skutecznie zatrzymane przez skórę i nie będą stanowiły żadnego zagrożenia…

Rzeczywiście. Skóra stanowi pewną barierę dla radonu, ale przypomnijmy – radon to GAZ. A co za tym idzie, dostaje się do organizmu z wdychanym powietrzem. Znaczna część radonu, którego czas połowicznego zaniku to ok. 3,8 dnia, jest po prostu wydychana. Jednak część ulega rozpadowi w układzie oddechowym. Pochodne radonu są metalami, nie gazami, osadzają się więc wewnątrz organizmu i tam ulegają dalszym przemianom, emitując przy tym groźne dla zdrowia promieniowania.

Wpływ na zdrowie

Groźne dla zdrowia jest przebywanie w warunkach podwyższonego stężenia radonu! Ale skąd wiadomo, że stężenie radonu jest podwyższone? Człowiek nie został ewolucyjnie wyposażony w zmysły zdolne do detekcji promieniowania jonizującego. Pomóc nam mogą różnego rodzaju urządzenia i detektory pasywne.

Przebywanie w warunkach podwyższonego stężenia radonu znacznie zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego. Wg światowej Organizacji Zdrowia (WHO) radon jest drugim po paleniu tytoniu czynnikiem wywołującym nowotwory układu oddechowego. Pierwszym – wśród osób, które nigdy nie paliły.